Week 25
Twee weken geleden werd in deze rubriek de verdieping gezocht, nu nemen we de trap naar de parterre en blijven we met beide benen op de grond. Het kan zelfs wat platvloers worden. Een goede vertaler beheerst alle registers.
Parterretrap is een bijzonder woord. Het staat in Van Dale, maar niet als zelfstandig lemma. Het wordt genoemd als voorbeeld van een palindroom. Battus (pseudoniem van Hugo Brandt Corstius) schreef veel over palindromen, woorden die hetzelfde blijven als je ze achterstevoren leest. Hij bewees ook dat het mogelijk is om een oneindig lang palindroom te maken door voor het woord parterretrap ‘nep’ te zetten en erachter het woord ‘pen’ en dan dat procedé te herhalen, zodat je woorden als ‘nepnepnepparterretrappenpenpen’ krijgt en hij legde uit wat zo’n woord dan betekende. Ook schreef hij over symmys, zinnen die hetzelfde blijven als je ze achterstevoren leest. Twee voorbeelden van symmys:
A man, a plan, a canal: Panama.
En een scène die zich in de Hof van Eden zou kunnen hebben afgespeeld:
“Madam, I’m Adam. “
“Eve.”
Over naar het platvloerse. Toen schrijver dezes nog in Amsterdam studeerde, las hij in het universiteitsblad Folia een interview met oud-schaatser Ben van der Burg. Die gebruikte voor een negatief getoonzet krantenartikel het woord ‘kutstuk’. Erg vulgair, maar wel een prachtig palindroom. Voor het evenwicht volgt hier een ander vulgair palindroom, een woord dat gebezigd kan worden als een lid van een aan vertalers en ondertitelaars gerelateerde beroepsgroep zijn of haar werk niet goed verricht: Klotetolk!